Thơ viết ở biển

Tác giả: Hữu Thỉnh

Anh xa em

Trăng cũng lẻ

Mặt trời cũng lẻ

Biển vẫn cậy mình dài rộng thế
Vắng cánh buồm một chút đã cô đơn
Gió không phải là roi mà vách núi phải mòn
Em không phải là chiều mà nhuộm anh đến tím

Em không phải là chiều mà nhuộm anh đến tím

Sóng chẳng đi đến đâu nếu không đưa em đến
Dù sóng đã làm anh

Nghiêng ngả

Vì em.

Tình yêu trong bài thơ dữ dội đến chừng khó ai có thể tưởng tượng nổi: “anh xa em” thì trăng, mặt trời cũng lẻ loi. Biển ở đây là hình ảnh của em - người con gái như nhiều bài thơ khác đã sử dụng. Cái khác chính ở chỗ “biển vẫn cậy mình dài rộng thế” nhưng chỉ “vắng cánh buồm một chút đã cô đơn”. Tôi lạnh người khi cảm nhận được cái cảm giác lẻ loi, đơn chiếc ấy mà nhà thơ đã diễn đạt.

Nhưng phải đến câu: Gió không phải là roi mà vách núi phải mòn/ Em không phải là chiều mà nhuộm anh đến tím thì sự so sánh mới tài tình làm sao: Gió - roi - núi - mòn; em - chiều - nhuộm -tím. Có lẽ, đây là lần đầu tiên nhà thơ Hữu Thỉnh đã vận dụng những thủ pháp nghệ thuật từ trong kho tàng văn học dân gian thành hiện đại. Không thấy hình ảnh: “Nước chảy đá mòn” mà đã trở thành “Gió không phải là roi” để “vách núi phải mòn”.

Rồi cái mới nhất trong toàn bộ bài thơ này: “Em không phải là chiều mà nhuộm anh đến tím”. Tại sao lại tím? Tôi nghĩ, chỉ vì “màu tím” biểu tượng cho lòng chung thủy của người vợ, người yêu, ở đây thi sĩ đã dành riêng cho mình - anh. Và câu cuối tách riêng thành ba câu ngắt nhịp xuống dòng để tình yêu ấy luôn day dứt khi phải xa nhau, nhưng dầu gì thì vẫn “vì em”:

Dù sóng đã làm anh
Nghiêng ngả
Vì em.